Thế hệ kế nghiệp nên học MBA hay EMBA trước sức ép chuyên nghiệp hóa doanh nghiệp gia đình? Đâu là chương trình hỗ trợ tốt hơn khi tầm nhìn và động lực phát triển của thế hệ sáng lập đang cần được làm mới theo hướng chuyên nghiệp hơn? Cùng SOM-AIT tìm hiểu qua thảo luận dưới đây nhé!
Tham vọng và thách thức cho thế hệ kế nghiệp tại Việt Nam
Khác với thời kỳ đầu thành lập, càng phát triển, doanh nghiệp gia đình càng phải đối mặt với ‘bài toán chuyên nghiệp hóa’ để đứng vững trước:
- Áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ ngành hàng sở tại
- Tình hình kinh tế chung khi tương lai còn đầy biến số
- Sự thay đổi về môi trường hoạt động trước những xu hướng công nghệ mới
- Sức ép liên tục đổi mới để giữ vững vị thế ‘dày công’ xây dựng
- Và cuối cùng là ‘giữ chân’ nhân tài
Có thể nói, nếu những ngày đầu thành lập, sự nhạy bén và kinh nghiệm của thế hệ sáng lập là yếu tố giúp công ty gia đình ‘cắm rễ’ trên thị trường thì càng ngày sự bài bản, chuyên nghiệp trong điều hành – quản trị càng trở nên cần thiết để đưa doanh nghiệp tiếp tục đi lên trong thời đại mới. Lúc này áp lực không chỉ đặt lên vai những người đi trước, mà còn là cả những thế hệ tiếp quản tiếp theo.
Theo khảo sát, 81% công ty gia đình Việt Nam đã bước sang thế hệ thứ 2. Không chỉ muốn tham gia sâu hơn vào hoạt động doanh nghiệp, 28% thế hệ kế nghiệp Việt Nam hiện đã đang nắm giữ vai trò quản lý, trong đó 16% giữ chức vụ giám đốc điều hành. Đồng thời, 41% trong số còn lại cũng thể hiện tham vọng tham gia điều hành, quản trị kinh doanh trong 5 năm tới.
Bên cạnh khao khát thể hiện, bản thân thế hệ kế thừa cũng nhận ra những hạn chế và thách thức của mình trong vài trò lãnh đạo. Bởi lẽ, đa phần thế hệ kế thừa đang có tuổi đời khá trẻ, 71% trong số đó mới chỉ thuộc độ tuổi 24-31. Dù có sự hậu thuẫn từ gia đình với những kinh nghiệm, kỹ năng được tạo cơ hội rèn giũa, vẫn có khoảng cách lớn giữa việc ‘quản lý hiệu quả’ và tiếp nhận chuyển giao hoàn toàn.
Thực tế, chỉ một phần ba thế hệ tiếp quản được trao quyền lãnh đạo. Đa phần, vẫn đang trong giai đoạn học việc, được quyền tham gia tư vấn, thử nghiệm nhưng vẫn bị ‘bó hẹp’ ở các vai trò, lĩnh vực quan trọng.
Ngay chính bản thân họ cũng tự nhìn thấy những điểm yếu của mình, trong đó “phương pháp quản lý chuyên nghiệp, hiệu quả”, “hoạch định chiến lược kinh doanh phù hợp thời đại số” và “phát triển các ý tưởng kinh doanh mới” là những thách thức thế hệ kế nghiệp ít có lợi thế hơn đối thủ.
Vì vậy, để chứng tỏ bản thân và sớm đảm nhận vị trí mong muốn, bên cạnh những kinh nghiệm từ trong doanh nghiệp gia đình, một nền tảng tư duy, kiến thức quản lý chuyên nghiệp, bài bản sẽ là điều càng sớm hoàn thiện càng tốt!
MBA và EMBA – 2 chương trình giúp thế hệ kế thừa tăng sức ảnh hưởng và đóng góp cá nhân trong vị trí mới
Khả năng lãnh đạo, quản lý tài chính, giải quyết vấn đề & tư duy chiến lược là top 3 kỹ năng được thế hệ ‘lãnh đạo mới’ cho là cần thiết và cấp thiết nhất để giúp họ tạo ra những đóng góp giá trị, đồng thời thu hẹp khoảng cách tới ‘vị trí họ mong muốn’. Đây cũng là những năng lực quan trọng của nhà quản lý, lãnh đạo, hay giám đốc điều hành. Tuy nhiên, vẫn chưa nhiều thế hệ kế thừa ‘đạt chuẩn’ ở các nhóm kỹ năng trên
Nếu tính trên thang từ 1-6, tỷ lệ thế hệ tiếp quản đạt điểm 5 ở từng kỹ năng trên là:
- Khả năng lãnh đạo – 32%
- Quản lý tài chính – 27%
- Giải quyết vấn đề & tư duy chiến – 41%
Thê nên, hoàn thiện kỹ năng quản trị, điều hành thiết yếu sẽ là những ưu tiên hàng đầu cho những thế hệ kế thừa, viết tiếp câu chuyện kinh doanh. Lúc này, MBA và EMBA là 2 chương trình vô cùng thực tiễn cho nhà điều hành tương lai.
Trong đó, MBA là chương trình củng cố và hoàn thiện nền tảng thiết yếu cho những ai học để trở thành nhà điều hành tương lai. Cụ thể hơn, chương trình MBA sẽ tập trung ‘mở rộng’ hệ kỹ năng và kiến thức về các phân mảng lãnh đạo, tài chính, marketing, kinh doanh – những điều buộc phải nắm vững trước khi muốn tiếp quản sâu hơn công việc kinh doanh của gia đình.
Nếu MBA là chương trình nền tảng để khởi đầu sự nghiệp quản trị thì EMBA là chương trình thiết kế cho giai đoạn tiếp nhận chuyển giao. Thay vì bổ khuyết các kiến thức tổng quát, chương trình EMBA tập trung vào các vấn đề cốt lõi, thực tiễn hơn như:
- Phân tích hoạch định chiến lược theo hướng phát triển bền vững
- Quản lý tài chính doanh nghiệp
- Quản trị thay đổi
- Dự đoán, đón đầu, ứng dụng công nghệ vào đổi mới doanh nghiệp
→ Các kỹ năng lãnh đạo thiết yếu trong thời đại 4.0
Bên cạnh đó là các kỹ năng chuyên sâu về kỹ năng lãnh đạo, phân tích dữ liệu kinh doanh, giải quyết vấn đề, quyết định nhanh chóng hiệu quả dựa trên số liệu… Ngoài ra thay vì chú trọng vào lý thuyết trên giấy, chương trình EMBA sẽ đi sâu vào các vấn đề thực tế của thời đại cũng như các case study, tạo điều kiện trao đổi, học hỏi lẫn nhau giữa các học viên và ứng dụng những gì đã học vào thực hành dưới sự dẫn dắt của chuyên gia đầu ngành.
→ So sánh chương trình đào tạo MBA và EMBA
Vậy để tiếp quản công ty gia đình, thế hệ lãnh đạo tương lai học MBA hay EMBA tốt hơn?
Lời khuyên của SOM cho các nhà lãnh đạo ‘thế hệ 2’ là:
- Hãy bắt đầu từ việc nắm vững chuyên môn
- Không nhất thiết phải biết mọi thứ nhưng cần lắng nghe, biết đặt câu hỏi và phân tích đánh giá
- Trân trọng những gì đang có, nhận thức rõ vai trò, mục tiêu và tìm ra động lực cá nhân, thúc đẩy bản thân không ngừng hoàn thiện.
Lúc này học MBA hay EMBA không đơn giản là sở hữu một tấm bằng mà là phát triển năng lực bản thân, từ đó ứng dụng thực tế vào phát triển và chuyên nghiệp hóa doanh nghiệp gia đình. Bởi vậy, thay vì băn khoăn giữa việc “nên học MBA hay EMBA”, hãy cân nhắc học cả 2 nếu đó là lựa chọn cần thiết cho từng giai đoạn.
Và đặc biệt, với các chương trình MBA & EMBA, ngoài học kiến thức, kỹ năng, cập nhập mô hình nghiên cứu mới từ thế giới, đây cũng là nơi để mở rộng mạng lưới quan hệ – điều vô cùng có lợi cho việc điều hành tương lai.
Để kế thừa và viết tiếp câu chuyện phát triển của công ty gia đình, việc nâng cao năng lực bản thân, loại bỏ các hạn chế kỹ năng là bước đệm quan trọng để từ từ tiếp quản, thử sức với các vai trò ngày càng nặng hơn.
→ Tham khảo chương trình EMBA liên kết tại SOM-AIT để hiểu hơn về những yêu cầu chuyên môn ‘thiết yếu’ của nhà quản trị trong thời đại mới.