Mô hình Scrum, một trong những phương pháp Agile hàng đầu, đã và đang được ứng dụng rộng rãi bởi các đội ngũ phát triển phần mềm, giúp tăng cường hiệu suất làm việc và khả năng thích ứng với thay đổi. Vậy Scrum là gì? Khi nào nên sử dụng và cách ứng dụng Scrum hiệu quả cho doanh nghiệp như thế nào?
Scrum là gì?
Scrum là một khung làm việc (framework) được phát triển để quản lý và điều phối các dự án phức tạp, thường áp dụng trong phát triển phần mềm. Nó dựa trên phương pháp Agile, giúp các đội nhóm làm việc nhanh chóng và linh hoạt, liên tục cải tiến qua từng chu kỳ ngắn gọi là “Sprint”. Mô hình cũng giúp đội ngũ tập trung vào việc hoàn thành các công việc ưu tiên hàng đầu, từ đó tăng cường khả năng thích nghi và giảm thiểu rủi ro.
Trong mô hình này, nhóm phát triển sẽ liên tục cung cấp các phần của sản phẩm trong thời gian ngắn, giúp kiểm soát chất lượng và phản hồi nhanh chóng từ khách hàng hoặc người dùng.
3 Nguyên tắc của mô hình Scrum
3 nguyên tắc cốt lõi bao gồm:
1. Minh bạch (Transparency): Mọi quy trình, thông tin và tiến độ trong dự án đều phải minh bạch để tất cả thành viên có thể dễ dàng theo dõi và hiểu rõ. Điều này giúp mọi người biết chính xác mình đang làm gì và góp phần cải thiện quy trình chung.
2. Kiểm tra (Inspection): Liên tục kiểm tra các phần công việc trong suốt quá trình phát triển, đặc biệt sau mỗi Sprint. Kiểm tra giúp phát hiện sớm những vấn đề phát sinh và điều chỉnh kịp thời.
3. Thích nghi (Adaptation): Dựa trên các thông tin kiểm tra, đội ngũ có thể điều chỉnh kế hoạch và quy trình nếu cần thiết để thích nghi với các thay đổi hoặc cải tiến.
5 Giá trị cốt lõi của Scrum
Mô hình không đơn thuần là một khung làm việc mà còn được xem là một bộ giá trị nhằm định hướng cho đội ngũ phát triển nhờ 5 giá trị cốt lõi sau:
1. Tập trung (Focus): Tập trung vào các mục tiêu quan trọng nhất và các công việc đang thực hiện trong Sprint.
2. Cam kết (Commitment): Các thành viên trong nhóm cam kết hoàn thành công việc theo đúng kế hoạch và tiến độ đã thống nhất.
3. Cởi mở (Openness): Đội ngũ cởi mở chia sẻ tiến độ công việc, khó khăn và sẵn sàng đón nhận phản hồi từ các bên liên quan.
4. Tôn trọng (Respect): Mỗi thành viên trong nhóm tôn trọng kỹ năng, đóng góp và thời gian của nhau.
5. Can đảm (Courage): Can đảm đối mặt với những thách thức, đón nhận thay đổi và luôn nỗ lực để cải tiến quy trình làm việc.
Các vai trò thiết yếu trong mô hình Scrum là gì?
Mô hình Scrum phân chia rõ ràng các vai trò với mục đích tối ưu hóa quy trình làm việc. Ba vai trò chính của phương pháp thường gồm:
- Product Owner (Chủ sản phẩm): Người chịu trách nhiệm tối ưu hóa giá trị sản phẩm, xác định các yêu cầu của khách hàng và đảm bảo đội ngũ phát triển tập trung vào việc tạo ra giá trị lớn nhất.
- Scrum Master: Người đảm bảo các nguyên tắc Scrum được tuân thủ, giải quyết các trở ngại và giúp đội ngũ phát triển làm việc hiệu quả.
- Development Team (Nhóm phát triển): Nhóm gồm các chuyên gia kỹ thuật chịu trách nhiệm hoàn thành công việc theo từng Sprint. Nhóm này tự tổ chức và có quyền quyết định cách thức thực hiện các nhiệm vụ.
Các tạo tác trong quy trình Scrum là gì?
Có ba tạo tác (artifacts) chính để theo dõi và quản lý dự án:
- Product Backlog (Danh sách tồn đọng sản phẩm): Tập hợp tất cả các yêu cầu, tính năng và chức năng cần phát triển cho sản phẩm. Product Owner sẽ ưu tiên các mục trong backlog theo giá trị và tính cấp thiết.
- Sprint Backlog (Danh sách tồn đọng Sprint): Các mục được chọn từ Product Backlog để hoàn thành trong một Sprint cụ thể. Nhóm phát triển sẽ làm việc trên các mục này trong thời gian Sprint kéo dài từ 1 đến 4 tuần.
- Increment (Gia tăng): Kết quả cuối cùng của mỗi Sprint là một phần của sản phẩm hoàn thiện và có thể sử dụng được.
Khi nào doanh nghiệp nên sử dụng mô hình Scrum?
Scrum không phải là phương pháp phù hợp cho mọi dự án. Tuy nhiên, mô hình này vẫn là lựa chọn tối ưu nhất cho một số tình huống bên dưới:
- Dự án phức tạp: Nếu dự án đòi hỏi phải thay đổi thường xuyên, có nhiều yếu tố không chắc chắn, triển khai quy trình Scrum một cách bài bản sẽ giúp đội ngũ nhanh chóng thích nghi và điều chỉnh kế hoạch.
- Môi trường làm việc linh hoạt: Khi công ty hoạt động trong một môi trường linh hoạt, nơi mà các yêu cầu từ khách hàng hoặc thị trường thay đổi liên tục, phương pháp này là lựa chọn hoàn hảo để duy trì sự linh hoạt và đáp ứng nhanh chóng.
- Phát triển sản phẩm phần mềm: Đối với các dự án phát triển phần mềm, mô hình là phương pháp phổ biến giúp tăng cường sự tương tác với khách hàng và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
- Cần tối ưu hóa nguồn lực: Nếu doanh nghiệp muốn tối ưu hóa tài nguyên con người và tài chính, Scrum giúp giảm lãng phí và tăng hiệu suất làm việc.
Cách ứng dụng quy trình Scrum hiệu quả cho doanh nghiệp
Để áp dụng phương pháp này một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần tuân thủ các bước sau:
- Đào tạo đội ngũ: Tất cả các thành viên cần hiểu rõ về quy trình, vai trò và trách nhiệm trong Scrum. Việc đào tạo sẽ giúp đảm bảo mọi người cùng một hướng và làm việc hiệu quả.
- Lựa chọn Product Owner có năng lực: Product Owner phải có khả năng quản lý backlog, giao tiếp tốt với các bên liên quan và hiểu rõ nhu cầu của khách hàng.
- Thiết lập các công cụ hỗ trợ: Sử dụng các công cụ như Jira, Trello, hay Monday để quản lý backlog, theo dõi tiến độ và đảm bảo sự minh bạch trong quy trình làm việc.
- Thực hiện các buổi họp thường xuyên: Các buổi họp hàng ngày (Daily Standup), Sprint Planning, Sprint Review và Sprint Retrospective giúp đội ngũ kiểm tra, thích nghi và cải tiến liên tục.
- Đánh giá và cải thiện: Sau mỗi Sprint, doanh nghiệp nên tổ chức buổi họp tổng kết để xem xét tiến độ và tìm cách cải thiện cho các Sprint tiếp theo.
Hy vọng bài viết đã giải đáp được phần nào các thắc mắc về Scrum là gì, nó không chỉ là một phương pháp quản lý dự án linh hoạt, mà còn là công cụ mạnh mẽ giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, nâng cao hiệu quả và tăng cường khả năng thích ứng với thay đổi. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, doanh nghiệp cần hiểu rõ các nguyên tắc, vai trò và quy trình của mô hình, cũng như áp dụng đúng cách dựa trên nhu cầu và đặc thù của từng dự án.
→ Hệ thống hóa các mô hình quản lý với chương trình EMBA tại SOM AIT.
