Ngành sữa không chỉ đơn thuần là một mắt xích quan trọng của chuỗi công nghiệp thực phẩm, mà còn chịu tác động lớn từ các yếu tố ESG – Môi trường, Xã hội và Quản trị. Trong ngành này, việc quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả không chỉ giúp tối ưu hóa sản xuất và phân phối; mà còn góp phần giải quyết những thách thức bền vững, từ giảm phát thải khí nhà kính, đảm bảo phúc lợi cho người lao động đến chiến lược quản trị doanh nghiệp.
Bài viết này sẽ làm rõ vai trò của chuỗi cung ứng trong việc giúp ngành sữa vượt qua các thách thức ESG, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững cho toàn ngành.
→ Có thể bạn quan tâm: Chiến lược ESG là gì? Vì sao doanh nghiệp nên đầu tư mạnh để triển khai?
Quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả: Giải pháp giảm thiểu tác động “Môi trường” trong chiến lược ESG ngành sữa
Ngành sữa là một trong những ngành có chuỗi cung ứng phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như sản lượng biến động và đặc tính không ổn định của sữa nguyên liệu. Hàm lượng chất béo và protein trong sữa thay đổi theo mùa, thậm chí còn bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền của đàn bò. Những biến động này dẫn đến sự mất cân đối giữa cung và cầu, đặt ra thách thức lớn trong việc quản lý chuỗi cung ứng một cách hiệu quả.
Không chỉ vậy, sữa có thời hạn sử dụng ngắn, đòi hỏi quy trình bảo quản và phân phối nghiêm ngặt để tránh hao hụt và lãng phí. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp tối ưu vận hành, nâng cao khả năng phản ứng nhanh trước nhu cầu thị trường. Đặc biệt, từ góc độ môi trường, việc kiểm soát tốt chuỗi cung ứng không chỉ giúp giảm thất thoát nguyên liệu mà còn góp phần vào chiến lược phát triển bền vững, tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Bên cạnh đó, quá trình chế biến các sản phẩm từ sữa như sữa tươi, sữa chua, bơ, phô mai, kem và sữa bột yêu cầu sự phân bổ nguyên liệu hợp lý. Nếu không có kế hoạch quản lý chặt chẽ, doanh nghiệp có nguy cơ đối mặt với tình trạng lãng phí không chỉ từ sữa nguyên liệu mà còn từ bao bì và thành phẩm. Do đó, việc áp dụng hệ thống lập kế hoạch chuỗi cung ứng tiên tiến trở thành giải pháp quan trọng để tối ưu sản xuất, giảm thiểu lãng phí và nâng cao hiệu suất vận hành.
Để thực hiện điều này, các doanh nghiệp sữa ngày càng chú trọng đến công cụ dự báo nhu cầu và lập lịch trình sản xuất, giúp đồng bộ hóa hoạt động trên toàn chuỗi cung ứng. Khi các quyết định sản xuất được đưa ra dựa trên tín hiệu thị trường mới nhất, tình trạng dư thừa hoặc tồn kho không cần thiết sẽ được hạn chế. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tác động tiêu cực đến môi trường.
Ngoài những thách thức về nguồn cung và quản lý sản xuất, ngành sữa còn đối mặt với bài toán tiêu thụ năng lượng và phát thải carbon trong quá trình bảo quản, vận chuyển. Phần lớn sản phẩm sữa cần được bảo quản ở nhiệt độ kiểm soát chặt chẽ, khiến chi phí năng lượng tăng cao. Đồng thời, các quy trình chế biến như tiệt trùng cũng tiêu tốn lượng điện năng đáng kể.
Trước áp lực cắt giảm chi phí và bảo vệ môi trường, nhiều doanh nghiệp đang tìm cách tối ưu hóa chuỗi cung ứng để giảm lượng khí thải nhà kính. Chẳng hạn, việc tối ưu tuyến đường vận chuyển giúp giảm lượng nhiên liệu tiêu hao, trong khi gom nhóm các lô sản xuất có thể hạn chế mức tiêu thụ năng lượng trong chế biến. Đây là những chiến lược quan trọng giúp ngành sữa tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững.
Trong bối cảnh ESG ngày càng trở thành ưu tiên chiến lược, nhiều doanh nghiệp sữa đã đặt ra các mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường. Điển hình như Danone – công ty thực phẩm đa quốc gia của Pháp – cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và giảm 30% lượng khí mê-tan từ sữa tươi vào năm 2030. Sự chuyển dịch này cho thấy ngành sữa đang từng bước thích nghi với xu hướng phát triển bền vững, không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn góp phần bảo vệ môi trường toàn cầu.
Tối ưu chuỗi cung ứng ngành sữa: Giải pháp ổn định yếu tố “Xã hội” trong chiến lược ESG
Hiện nay, trên thế giới có khoảng 150 triệu hộ dân đang có thu nhập chính từ hoạt động chăn nuôi bò sữa. Tuy nhiên, sự mất cân đối giữa cung và cầu trong ngành sữa thường xuyên diễn ra, gây biến động giá cả và khiến thu nhập của họ trở nên bấp bênh. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống nông dân mà còn tạo ra nhiều vấn đề xã hội đáng lo ngại.
Để giải quyết tình trạng này, các doanh nghiệp sữa cần đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết cung – cầu nhằm đảm bảo sự ổn định cho toàn ngành. Một trong những giải pháp hiệu quả là áp dụng chiến lược quản lý chuỗi cung ứng thông minh. Việc dự báo nhu cầu thị trường chính xác giúp doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, hạn chế tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt nguồn cung.
Bên cạnh đó, sự hợp tác giữa doanh nghiệp với nông dân, nhà bán lẻ và các đối tác khác cũng góp phần tạo nên một chuỗi cung ứng bền vững. Các doanh nghiệp có thể hỗ trợ nông dân bằng cách cung cấp công nghệ, đào tạo kỹ thuật và ký kết hợp đồng thu mua dài hạn để giúp họ ổn định thu nhập. Ngoài ra, tối ưu hóa danh mục sản phẩm, điều chỉnh công thức chế biến, hoặc triển khai các phương thức sản xuất linh hoạt cũng giúp hạn chế lãng phí và tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu sữa.
Một ví dụ điển hình trong ngành là Danone, công ty đang tích cực hỗ trợ các hộ nông dân nhỏ lẻ (chăn nuôi dưới 25 con bò) tại các nước đang phát triển. Danone không chỉ giúp họ cải thiện năng suất bằng việc cung cấp thiết bị và đào tạo, mà còn đảm bảo thu nhập ổn định thông qua các hợp đồng hợp tác dài hạn.
Quản trị chuỗi cung ứng tác động mạnh đến yếu tố “Quản trị” trong chiến lược ESG ngành sữa
Ngành sữa bao gồm nhiều doanh nghiệp hoạt động dưới mô hình hợp tác xã – nơi nông dân trực tiếp sở hữu và vận hành. Mô hình này giúp đảm bảo sự cân bằng giữa cung và cầu, nhưng cũng đặt ra những thách thức nhất định trong việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Để nâng cao hiệu quả quản trị, các hợp tác xã cần có chiến lược hợp lý trong việc lựa chọn và đầu tư vào các giải pháp công nghệ tiên tiến.
Tuy nhiên, việc đưa ra quyết định trong mô hình hợp tác xã thường mất nhiều thời gian do phải đạt được sự đồng thuận giữa các thành viên. Điều này có thể làm chậm quá trình triển khai các giải pháp quản lý chuỗi cung ứng hiện đại. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào công nghệ mới đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn, trong khi lợi ích thu được không phải lúc nào cũng thể hiện rõ ràng ngay lập tức.
Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi, việc chứng minh lợi tức đầu tư (ROI) là rất quan trọng. Các doanh nghiệp tư nhân ngoài mô hình hợp tác xã, như Danone, đang đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý chuỗi cung ứng. Thông qua thử nghiệm thực tế, họ không chỉ chứng minh được hiệu quả của các giải pháp hiện đại mà còn giúp giảm thiểu rủi ro khi áp dụng công nghệ mới.
Bên cạnh đó, sự hợp tác giữa các hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân và hiệp hội ngành nghề đóng vai trò quan trọng trong việc chia sẻ kinh nghiệm, cung cấp nguồn lực và hỗ trợ triển khai công nghệ. Cách tiếp cận này giúp các hợp tác xã vượt qua rào cản về tài chính và kỹ thuật, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và cải thiện năng lực cạnh tranh trong ngành sữa.
Tóm lại, việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng không chỉ giúp ngành sữa vận hành hiệu quả hơn mà còn góp phần quan trọng vào chiến lược ESG, từ giảm thiểu tác động môi trường đến đảm bảo ổn định xã hội và nâng cao hiệu quả quản trị. Khi áp dụng các chiến lược phù hợp, ngành sữa có thể cân bằng giữa lợi ích kinh tế và trách nhiệm xã hội, hướng tới một hệ sinh thái bền vững trong tương lai.
Có thể bạn quan tâm:
- Những lưu ý để triển khai ESG hiệu quả trong ngành công nghiệp sữa
- Chương trình đào tạo thạc sĩ quốc tế về ESG – Môi trường, Xã hội và Quản lý tại Việt Nam
