Chiến lược ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao giá trị bền vững mà còn tạo ra cơ hội tăng trưởng lâu dài, thu hút nhà đầu tư, và cải thiện mối quan hệ với cộng đồng. Để giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cách triển khai ESG cho doanh nghiệp hiệu quả, bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp phổ biến cho nhà đầu tư, đồng thời hướng dẫn các bước cần thiết để doanh nghiệp xây dựng một chiến lược ESG toàn diện và hiệu quả.
ESG là gì? Bộ tiêu chuẩn ESG
ESG (Environmental, Social, and Governance) là một bộ tiêu chí đánh giá các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị trong hoạt động của doanh nghiệp. ESG giúp các nhà đầu tư xác định các rủi ro và cơ hội dài hạn, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội của các công ty.
Bộ tiêu chuẩn ESG bao gồm các chỉ số và nguyên tắc đánh giá về ba yếu tố chính:
- Môi trường (Environmental): Đánh giá các tác động của doanh nghiệp đối với môi trường, như lượng khí thải carbon, quản lý tài nguyên thiên nhiên, và cam kết bảo vệ môi trường.
- Xã hội (Social): Xem xét các mối quan hệ của doanh nghiệp với nhân viên, khách hàng, cộng đồng, và các bên liên quan, bao gồm điều kiện lao động, quyền con người, và ảnh hưởng xã hội.
- Quản trị (Governance): Đánh giá cấu trúc quản trị của công ty, bao gồm sự minh bạch, đạo đức trong quản lý, và các chính sách về quyền cổ đông và quản trị nội bộ.
Các tiêu chuẩn này giúp đánh giá mức độ bền vững và trách nhiệm của công ty, từ đó hỗ trợ nhà đầu tư ra quyết định dựa trên những yếu tố phi tài chính quan trọng.
→ Có thể bạn quan tâm: Bộ tiêu chuẩn ESG là gì? 3 yếu tố 9 trọng tâm, cách triển khai và những lợi ích đem lại cho doanh nghiệp
Doanh nghiệp ESG là gì? Đâu là các doanh nghiệp ESG tại Việt Nam
Doanh nghiệp ESG là những công ty tích hợp các yếu tố Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance) vào chiến lược và hoạt động kinh doanh của mình. Các doanh nghiệp này chú trọng không chỉ vào lợi nhuận mà còn vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, bảo vệ quyền lợi và cải thiện đời sống cộng đồng, đồng thời đảm bảo quản trị công ty minh bạch và có đạo đức.
Tại Việt Nam, ngày càng có nhiều doanh nghiệp chú trọng đến chiến lược ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu về sự bền vững và trách nhiệm xã hội ngày càng tăng. Dưới đây là một số doanh nghiệp tiêu biểu tại Việt Nam đã áp dụng các chiến lược ESG:
- Vingroup: Với mục tiêu phát triển bền vững, Vingroup đã chú trọng đến các vấn đề môi trường trong các dự án bất động sản và sản xuất ô tô. Công ty cũng triển khai các chương trình giáo dục và sức khỏe cho cộng đồng, đồng thời đảm bảo sự minh bạch trong quản trị doanh nghiệp.
- Vinamilk: Là một trong những công ty sữa hàng đầu Việt Nam, Vinamilk đã tích cực thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, như giảm thiểu khí thải và sử dụng năng lượng tái tạo. Công ty cũng triển khai các chương trình hỗ trợ cộng đồng và nâng cao chất lượng đời sống cho người lao động.
- Sacombank: Ngân hàng Sacombank đã chú trọng đến các yếu tố ESG trong hoạt động kinh doanh, bao gồm việc cung cấp các sản phẩm tài chính bền vững và thúc đẩy sự đa dạng trong đội ngũ nhân sự.
- Hoa Sen Group: Công ty này đã đầu tư vào các công nghệ sản xuất xanh và có trách nhiệm trong việc giảm thiểu tác động môi trường trong ngành thép. Hoa Sen cũng chú trọng đến các vấn đề xã hội và phát triển cộng đồng.
- Techcombank: Techcombank đã phát triển một chiến lược ESG toàn diện, trong đó tập trung vào việc giảm thiểu tác động môi trường, phát triển các sản phẩm tài chính bền vững, và thúc đẩy sự minh bạch trong quản trị ngân hàng.
Các doanh nghiệp này không chỉ tìm cách tối ưu hóa lợi nhuận mà còn tập trung vào sự bền vững và trách nhiệm với cộng đồng và môi trường, điều này không chỉ mang lại lợi ích cho xã hội mà còn nâng cao giá trị lâu dài cho doanh nghiệp.
Các phương pháp ESG phổ biến cho nhà đầu tư
Có bốn chiến lược ESG chủ yếu mà các nhà đầu tư thường áp dụng để hướng dẫn quyết định đầu tư của mình:
- Tích hợp ESG: Chiến lược này yêu cầu kết hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) vào quá trình phân tích và ra quyết định đầu tư. Cụ thể, nhà đầu tư sẽ xem xét các vấn đề ESG song song với các chỉ số tài chính truyền thống khi đánh giá các cơ hội đầu tư, nhằm tạo ra một cái nhìn toàn diện hơn về tiềm năng và rủi ro.
- Sàng lọc loại trừ: Chiến lược này tập trung vào việc loại bỏ các công ty không đáp ứng các tiêu chuẩn ESG nhất định. Ví dụ, nhà đầu tư có thể tránh các công ty có tác động tiêu cực đến môi trường hoặc có những thực hành lao động không đạo đức.
- Sàng lọc chọn lọc: Khác với sàng lọc loại trừ, chiến lược này chú trọng vào việc lựa chọn các công ty có thành tích ESG vượt trội. Nhà đầu tư sẽ tập trung vào các doanh nghiệp có những đóng góp tích cực cho xã hội và môi trường, như các công ty có cam kết mạnh mẽ về bảo vệ môi trường hay phát triển các sản phẩm bền vững.
- Đầu tư tác động: Đây là chiến lược đầu tư vào các công ty có khả năng tạo ra tác động tích cực đáng kể về mặt xã hội hoặc môi trường, đồng thời mang lại lợi nhuận tài chính. Ví dụ, nhà đầu tư có thể tìm kiếm cơ hội ở các công ty tiên phong trong việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo hoặc phát triển các giải pháp bền vững.
Mặc dù mỗi chiến lược này có những mục tiêu và trọng tâm riêng, nhưng các chiến lược ESG hiện đại của các công ty thường kết hợp nhiều yếu tố từ các chiến lược trên để xây dựng một chiến lược toàn diện, linh hoạt và có thể thích ứng với các thay đổi trong môi trường đầu tư.
Hướng dẫn 6 bước triển khai ESG cho doanh nghiệp
1. Xác định các bên liên quan và trách nhiệm giám sát chương trình ESG
Triển khai chiến lược ESG yêu cầu sự tham gia và hỗ trợ từ các cấp lãnh đạo của doanh nghiệp. Đầu tiên, doanh nghiệp cần xác định ai sẽ là những người chịu trách nhiệm chính trong việc triển khai và giám sát chiến lược ESG. Các bên liên quan có thể bao gồm:
- Hội đồng quản trị: Làm gương và hỗ trợ xây dựng chiến lược ESG tổng thể, đảm bảo tính chiến lược và hướng tới bền vững lâu dài.
- Ban điều hành và giám đốc cấp cao: Chịu trách nhiệm thực hiện chiến lược ESG, đưa ra các quyết định điều chỉnh cần thiết và đảm bảo tất cả bộ phận trong công ty đều thực hiện đúng cam kết ESG.
- Đội ngũ chuyên trách ESG: Thành lập một đội ngũ hoặc ủy ban chuyên trách để theo dõi tiến trình thực hiện, đánh giá các sáng kiến ESG và đảm bảo tính nhất quán trong các báo cáo và hoạt động ESG.
- Cộng đồng và khách hàng: Cần phải tham khảo ý kiến các bên liên quan quan trọng khác như khách hàng, nhà cung cấp, và đối tác để hiểu rõ kỳ vọng và nhu cầu của họ đối với các vấn đề ESG.
2. Xác định các ưu tiên ESG quan trọng
Doanh nghiệp cần xác định các vấn đề ESG phù hợp và quan trọng nhất đối với hoạt động của mình. Việc này giúp định hướng các nỗ lực và tài nguyên cho những ưu tiên chiến lược, từ đó đảm bảo rằng chiến lược ESG sẽ mang lại lợi ích tối đa. Để làm điều này, doanh nghiệp có thể thực hiện các bước sau:
- Đánh giá các yếu tố ESG ảnh hưởng đến doanh nghiệp: Tìm hiểu các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và sự phát triển của công ty.
- Tham khảo các khung ESG quốc tế: Sử dụng các khung báo cáo và tiêu chuẩn quốc tế như GRI (Global Reporting Initiative), TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures), SASB (Sustainability Accounting Standards Board) để xác định các chỉ số đo lường quan trọng cho từng yếu tố ESG.
- Lắng nghe phản hồi từ các bên liên quan: Lắng nghe ý kiến từ khách hàng, nhân viên, nhà đầu tư và cộng đồng để xác định những vấn đề mà họ coi trọng nhất, từ đó đưa ra quyết định phù hợp.
3. Đặt mục tiêu SMART cho chiến lược ESG
Sau khi xác định các ưu tiên ESG, bước tiếp theo là thiết lập các mục tiêu cụ thể cho chiến lược. Các mục tiêu này cần phải đáp ứng tiêu chí SMART (Cụ thể, Đo lường được, Có thể đạt được, Liên quan và Thời gian rõ ràng). Mục tiêu SMART sẽ giúp doanh nghiệp đo lường tiến độ, đánh giá hiệu quả và có kế hoạch điều chỉnh nếu cần thiết.
- Mục tiêu phải rõ ràng và dễ hiểu. Ví dụ, “Giảm lượng khí thải CO2 trong sản xuất” thay vì “Cải thiện môi trường”.
- Đo lường được: Các mục tiêu cần có các chỉ số cụ thể để đo lường tiến độ, chẳng hạn như “Giảm 20% lượng khí thải CO2 trong vòng 3 năm”.
- Có thể đạt được: Mục tiêu cần thực tế và khả thi dựa trên nguồn lực hiện có của công ty.
- Liên quan: Mục tiêu cần gắn liền với các vấn đề chiến lược quan trọng của doanh nghiệp.
- Thời gian rõ ràng: Mỗi mục tiêu cần có thời gian hoàn thành cụ thể, ví dụ “Hoàn thành mục tiêu vào cuối năm 2025”.
Ví dụ thực tiễn: Một công ty có thể đặt mục tiêu giảm 30% lượng tiêu thụ nước trong sản xuất trong vòng 2 năm để giảm tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.
4. Tích hợp ESG vào văn hóa doanh nghiệp
ESG không chỉ là một chiến lược bên ngoài mà còn cần được hòa nhập vào văn hóa doanh nghiệp. Điều này yêu cầu thay đổi tư duy của toàn bộ nhân viên, từ ban lãnh đạo đến nhân viên cấp thấp. Cụ thể, các doanh nghiệp có thể thực hiện những hành động sau:
- Đào tạo và phát triển nhân viên: Tổ chức các buổi đào tạo để nhân viên hiểu rõ về ESG và tầm quan trọng của nó đối với công ty và xã hội.
- Khuyến khích nhân viên tham gia: Khuyến khích nhân viên đóng góp ý tưởng và hành động liên quan đến ESG trong công việc hàng ngày. Điều này giúp tạo ra một môi trường làm việc tích cực và đầy trách nhiệm.
- Khen thưởng và công nhận: Đưa ra các chương trình khen thưởng cho các nhân viên hoặc bộ phận có đóng góp tích cực trong việc đạt được các mục tiêu ESG.
5. Lập báo cáo ESG và duy trì quy trình báo cáo nhất quán
Để chứng minh sự cam kết của doanh nghiệp với chiến lược ESG, việc lập báo cáo ESG là vô cùng quan trọng. Báo cáo này giúp doanh nghiệp minh bạch và cung cấp thông tin chi tiết về các hành động, kết quả và tiến độ thực hiện mục tiêu ESG. Các báo cáo này cần được thực hiện thường xuyên, thường là hàng năm, và cần tuân thủ các chuẩn mực quốc tế để có thể so sánh với các đối thủ cạnh tranh.
- Chọn khung báo cáo: Doanh nghiệp có thể sử dụng các khung báo cáo như GRI, TCFD để giúp chuẩn hóa các thông tin và đảm bảo tính minh bạch.
- Báo cáo định kỳ: Cần có báo cáo định kỳ để theo dõi và đánh giá hiệu quả của chiến lược ESG. Thông thường, các báo cáo này được công khai hàng năm.
- Đánh giá và cải tiến: Việc báo cáo không chỉ dừng lại ở việc tổng kết mà còn phải phân tích nguyên nhân và đưa ra giải pháp cải tiến cho các vấn đề còn tồn tại.
6. Đảm bảo tính nhất quán giữa thông tin công khai và báo cáo ESG
Một vấn đề quan trọng trong triển khai chiến lược ESG là đảm bảo rằng các thông tin công khai của công ty phải nhất quán với các báo cáo ESG. Các chiến lược ESG cần được thể hiện rõ ràng trên website, trong các chiến dịch truyền thông và qua các mối quan hệ công chúng. Điều này giúp tạo dựng lòng tin với khách hàng và nhà đầu tư.
Triển khai chiến lược ESG không phải là một nhiệm vụ đơn giản nhưng lại là yếu tố thiết yếu giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong thời đại ngày nay. Việc thực hiện các bước triển khai ESG một cách bài bản sẽ không chỉ nâng cao giá trị thương hiệu mà còn giúp doanh nghiệp đáp ứng được kỳ vọng của các bên liên quan, từ khách hàng đến nhà đầu tư. Doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu ESG, tích hợp chúng vào văn hóa công ty và đảm bảo báo cáo đầy đủ, minh bạch. Chỉ khi đó, chiến lược ESG mới thực sự mang lại lợi ích lâu dài và bền vững.
→ Có thể bạn quan tâm: Nắm rõ quy trình báo cáo ESG qua khóa học ESG cho lãnh đạo
