Trong cấu trúc quản trị doanh nghiệp hiện đại, Phó Giám đốc không còn là người chỉ “đứng sau” hỗ trợ Giám đốc, mà ngày nay, họ đóng vai trò then chốt trong việc vận hành doanh nghiệp, triển khai chiến lược, thúc đẩy đổi mới và quản lý nhân sự cấp trung. Sự chuyển mình của nền kinh tế số đang đặt ra những yêu cầu mới, khiến chức năng và nhiệm vụ của Phó Giám đốc ngày càng mở rộng và sâu sắc hơn. Trong bài viết này, hãy cùng “mổ xẻ” yêu cầu cũng như tố chất cần thiết để trở thành một Phó giám đốc bản lĩnh trong doanh nghiệp cùng SOM!
1. Chức năng của Phó Giám đốc: Vị trí cầu nối giữa chiến lược và vận hành
Phó Giám đốc (PGĐ) là vị trí quản lý cấp cao, thường là người trực tiếp giám sát và điều phối các hoạt động trong doanh nghiệp theo chỉ đạo của Tổng Giám đốc hoặc Hội đồng quản trị. Với sự phát triển phức tạp của thị trường và tổ chức, chức năng của Phó Giám đốc không còn giới hạn trong điều hành nội bộ mà đã mở rộng sang các lĩnh vực chiến lược, sáng tạo, và chuyển đổi số.
1.1 Tham mưu và triển khai chiến lược
PGĐ là cánh tay phải của Giám đốc – người giúp cụ thể hóa chiến lược tổng thể thành kế hoạch hành động thực tế. Họ không chỉ thực hiện mà còn tham mưu, phản biện, và đóng góp vào việc xây dựng tầm nhìn và sứ mệnh doanh nghiệp.
1.2 Điều phối vận hành, kiểm soát hiệu suất
Tùy theo lĩnh vực phụ trách, PGĐ sẽ giám sát hiệu quả hoạt động của bộ phận sản xuất, tài chính, kinh doanh hoặc nhân sự. Họ đảm bảo mọi hoạt động diễn ra đồng bộ, hiệu quả, và phù hợp với chiến lược đã đề ra.
1.3 Đại diện doanh nghiệp trong các hoạt động đối ngoại
PGĐ thường được ủy quyền làm việc với đối tác, cơ quan chức năng, khách hàng lớn hoặc tham gia các sự kiện quan trọng thay mặt Giám đốc. Do đó, họ cần có kỹ năng giao tiếp, đàm phán và xây dựng hình ảnh tổ chức.
2. Nhiệm vụ của Phó Giám đốc theo từng lĩnh vực chuyên môn
Tùy thuộc vào mô hình tổ chức và ngành nghề, mỗi Phó Giám đốc có thể đảm nhận vai trò khác nhau. Dưới đây là tổng hợp các chức năng nhiệm vụ của Phó Giám đốc theo từng lĩnh vực phổ biến nhất hiện nay:
2.1 Chức năng nhiệm vụ của Phó Giám đốc Kinh doanh
Phó Giám đốc Kinh doanh là người lãnh đạo toàn bộ hoạt động kinh doanh và thị trường. Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt, người giữ vị trí này không chỉ quản lý doanh số mà còn là người thúc đẩy chiến lược bán hàng, thương hiệu và đổi mới mô hình kinh doanh.
Chức năng: Lập kế hoạch, điều hành và kiểm soát hoạt động kinh doanh.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Phân tích thị trường, đối thủ, và đề xuất chiến lược bán hàng.
- Quản lý đội ngũ bán hàng, thiết lập KPI, theo dõi và đánh giá hiệu quả.
- Xây dựng quan hệ với khách hàng chiến lược và mở rộng kênh phân phối.
- Ứng dụng công nghệ CRM, tự động hóa bán hàng (Sales Automation) vào vận hành.
2.2 Chức năng nhiệm vụ của Phó Giám đốc Tài chính
Trong môi trường tài chính đầy biến động, Phó Giám đốc Tài chính là người nắm giữ “mạch máu” vận hành doanh nghiệp.
Chức năng: Quản trị tài chính, ngân sách và rủi ro tài chính.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Lập kế hoạch tài chính – ngân sách ngắn và dài hạn.
- Theo dõi dòng tiền, kiểm soát chi phí, báo cáo tài chính.
- Tư vấn chiến lược đầu tư và huy động vốn cho doanh nghiệp.
- Đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế, kiểm toán và quy định tài chính quốc tế.
2.3 Chức năng nhiệm vụ của Phó Giám đốc Sản xuất
Phó Giám đốc Sản xuất chịu trách nhiệm đảm bảo sản phẩm được sản xuất đúng tiến độ, đạt tiêu chuẩn chất lượng và tối ưu chi phí sản xuất.
Chức năng: Tổ chức sản xuất và kiểm soát chất lượng.
Nhiệm vụ cụ thể:
- Lập kế hoạch sản xuất và phân bổ nguồn lực.
- Ứng dụng Lean, Six Sigma, Kaizen để tối ưu quy trình.
- Quản lý đội ngũ kỹ thuật, nhà máy, và bảo trì thiết bị.
- Đảm bảo tiêu chuẩn ISO, an toàn lao động, và phát triển bền vững.
2.4 Nhiệm vụ của Phó Giám đốc Điều hành (COO)
Phó Giám đốc Điều hành là người quản lý toàn bộ hoạt động vận hành của doanh nghiệp, đảm bảo sự phối hợp trơn tru giữa các phòng ban.
- Xây dựng và điều chỉnh hệ thống quy trình vận hành.
- Triển khai các dự án chuyển đổi số nội bộ.
- Đánh giá hiệu suất vận hành và đề xuất cải tiến.
- Quản lý nhân sự, phát triển văn hóa tổ chức.
3. Kỹ năng cần thiết để trở thành Phó Giám đốc thời đại 4.0
Trong bối cảnh doanh nghiệp chuyển mình theo mô hình quản trị số và toàn cầu hóa, vai trò của Phó Giám đốc không còn chỉ dừng lại ở chức năng hỗ trợ Giám đốc điều hành. Thay vào đó, người giữ vị trí này được kỳ vọng có năng lực độc lập ra quyết định, điều phối chiến lược, và dẫn dắt đội ngũ qua những thay đổi phức tạp.
Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao này, Phó Giám đốc cần phát triển một tập hợp kỹ năng quản trị cấp cao và tư duy lãnh đạo hiện đại, cụ thể:
3.1 Năng lực tư duy chiến lược và phân tích hệ thống
Phó Giám đốc cần nắm bắt được bức tranh toàn cảnh của doanh nghiệp, từ chiến lược phát triển dài hạn đến vận hành chi tiết. Tư duy chiến lược giúp họ:
- Đánh giá đúng các cơ hội và rủi ro trong môi trường kinh doanh.
- Hiểu mối liên hệ giữa các phòng ban, từ đó điều phối hiệu quả hơn.
- Thiết kế lộ trình tăng trưởng bền vững và linh hoạt trong thời kỳ biến động (VUCA).
3.2 Kỹ năng quản trị công nghệ và năng lực chuyển đổi số
Thời đại 4.0 đòi hỏi Phó Giám đốc không chỉ hiểu về công nghệ mà còn biết ứng dụng công nghệ để tối ưu mô hình kinh doanh và quy trình vận hành. Một số năng lực quan trọng bao gồm:
- Khả năng quản lý và triển khai các hệ thống ERP, CRM, BI…
- Am hiểu nền tảng số trong các mảng tài chính, sản xuất, marketing.
- Lãnh đạo các dự án chuyển đổi số (Digital Transformation) ở quy mô phòng ban hoặc toàn doanh nghiệp.
3.3 Kỹ năng lãnh đạo đội ngũ và phát triển con người
Với vai trò là người điều phối các phòng ban chức năng, Phó Giám đốc cần có khả năng xây dựng đội ngũ mạnh mẽ và đồng lòng. Những năng lực nổi bật trong nhóm này bao gồm:
- Coaching & Mentoring: Hướng dẫn, đào tạo và xây dựng nhân sự kế thừa.
- Khả năng tạo động lực và gắn kết đội ngũ trong môi trường thay đổi liên tục.
- Quản trị xung đột, xây dựng văn hóa tổ chức phù hợp với mục tiêu chiến lược.
3.4 Kỹ năng quản trị tài chính và quản lý hiệu quả tổ chức
Một Phó Giám đốc giỏi không thể thiếu hiểu biết về tài chính – dù chuyên môn không nằm trong mảng tài chính kế toán. Những kỹ năng thiết yếu gồm:
- Đọc hiểu báo cáo tài chính, phân tích hiệu suất hoạt động.
- Lập kế hoạch ngân sách, kiểm soát chi phí và đánh giá ROI cho các dự án.
- Am hiểu dòng tiền và các chỉ số tài chính để phối hợp hiệu quả với bộ phận tài chính – kế toán.
3.5 Khả năng thích nghi và học hỏi liên tục
Cuối cùng, trong thời đại thay đổi nhanh như hiện nay, người Phó Giám đốc cần có tư duy “người học suốt đời” (lifelong learner). Họ cần liên tục cập nhật kiến thức mới về:
- Công nghệ, thị trường, mô hình quản trị hiện đại.
- Kỹ năng mềm như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề phức tạp, trí tuệ cảm xúc.
- Kiến thức chuyên sâu qua các chương trình học thuật chuyên biệt.
4. Học gì để trở thành Phó Giám đốc xuất sắc?
Nếu bạn là trưởng phòng, quản lý cấp trung, hoặc đã giữ vai trò quản lý điều hành trong doanh nghiệp và đang định hướng phát triển lên vị trí Phó Giám đốc, thì việc đầu tư vào chương trình Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh điều hành cao cấp (Executive MBA – EMBA) là bước chuẩn bị chiến lược không thể thiếu.
Không giống với các chương trình MBA thông thường, EMBA được thiết kế dành riêng cho các nhà quản lý có kinh nghiệm, với mục tiêu giúp họ chuyển hóa từ vai trò điều hành tác nghiệp sang vai trò lãnh đạo chiến lược toàn diện.
Chương trình EMBA cung cấp cho bạn:
1. Kiến thức nền tảng và chuyên sâu về quản trị hiện đại
- Chiến lược doanh nghiệp: Tư duy chiến lược, quản trị chiến lược trong môi trường biến động, cạnh tranh toàn cầu.
- Tài chính & Kế toán quản trị: Phân tích tài chính, quản trị ngân sách, định giá doanh nghiệp, kiểm soát hiệu quả đầu tư.
- Quản trị nhân sự & tổ chức: Phát triển đội ngũ, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, quản trị sự thay đổi.
- Marketing và quản trị thương hiệu: Chiến lược tiếp thị, hành vi khách hàng, quản lý thương hiệu và kênh phân phối.
- Quản trị công nghệ & đổi mới sáng tạo: Hiểu và vận dụng công nghệ trong quản trị; thúc đẩy đổi mới mô hình kinh doanh, chuyển đổi số.
2. Năng lực lãnh đạo cấp cao trong môi trường toàn cầu
- Xây dựng tầm nhìn dài hạn và dẫn dắt tổ chức vượt qua thay đổi.
- Ra quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu và hiểu biết thị trường.
- Nâng cao trí tuệ cảm xúc (EQ), khả năng truyền cảm hứng, và phát triển nhân tài kế thừa.
3. Công cụ thực hành quản trị theo chuẩn quốc tế
- Case study thực tế từ các tập đoàn hàng đầu.
- Mô hình quản trị hiện đại: Balanced Scorecard, OKRs, Agile, Lean, Design Thinking…
- Kỹ năng điều hành xuyên phòng ban, kiểm soát hiệu suất và triển khai mục tiêu chiến lược.
4. Mạng lưới lãnh đạo cấp cao và cơ hội phát triển sự nghiệp
- Kết nối với cộng đồng học viên là CEO, CFO, COO, các Phó Giám đốc và nhà điều hành trong nhiều lĩnh vực.
- Mở rộng cơ hội nghề nghiệp, hợp tác kinh doanh hoặc khởi nghiệp.
- Cơ hội tiếp cận với nhà tuyển dụng, hội đồng quản trị hoặc các tổ chức đầu tư.
5. Tư duy lãnh đạo 4.0 và quản trị bền vững
- Cập nhật xu hướng lãnh đạo mới như: lãnh đạo chuyển đổi (transformational leadership), lãnh đạo kiến tạo giá trị (value-based leadership).
- Phát triển khả năng thích nghi, sáng tạo và dẫn dắt doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị).
Chức năng và nhiệm vụ của Phó Giám đốc không chỉ đơn thuần là hỗ trợ điều hành, mà còn là người trực tiếp “gánh vác” trọng trách triển khai chiến lược, tối ưu vận hành và xây dựng năng lực tổ chức. Trong kỷ nguyên số, Phó Giám đốc phải là người am hiểu công nghệ, tư duy hiện đại, có khả năng truyền cảm hứng và dẫn dắt đổi mới.
Nếu bạn đang hướng tới vị trí này – hãy bắt đầu từ việc nâng cao năng lực tư duy chiến lược, cập nhật công cụ công nghệ, và học hỏi bài bản qua chương trình như EMBA để trang bị toàn diện cho tương lai lãnh đạo.
→ Có thể bạn quan tâm: Hoàn thiện kỹ năng lãnh đạo với chương trình đào tạo quản lý chuyên sâu hàng đầu khu vực
